Χαρακτηρίζουμε τις κάτωθι αναφερόμενες εκκλησίες της Δυτικής Μακεδονίας που ανήκουν στη μεταβυζαντινή περίοδο ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία:

ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ
1. ΦΡΟΥΡΙΟ : Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου, μονόχωρος μεταβυζαντινός ναός με Τοιχογραφίες του 17ου αιώνα (1646 / 1647).
2. ΓΟΥΛΕΣ : Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου, τρίκλιτη Βασιλική των αρχών του 19ου αιώνα 1808 - με στοά στη νότια πλευρά και νεόδμητο κωδωνοστάσιο στην ΝΑ γωνιά, που λειτουργεί ως ενοριακός ναός.
3. ΡΥΜΝΙΟ : Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου, μονόχωρος μεταβυζαντινός ναός με τοιχογραφίες των μέσων του 16ου αιώνα.
4. ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ : Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου, μονόχωρος μεταβυζαντινός ναός με τοιχογραφίες των μέσων του 16ου αιώνα.

ΝΟΜΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ
1. ΤΡΙΦΥΛΛΙ (θέση ΝΟΥΜΠΕΝΙΤΣΑ) Κοινότητας ΤΡΙΚΟΚΚΙΑΣ: Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου.Μονόχωρος μεταβυζαντινός ναός με τοιχογραφίες τέλους 18ου αιώνα (1791) που φέρει και τέμπλο με ξυλόγλυπτο γραπτό διάκοσμο.
2. ΠΑΛΙΟΥΡΙΑ: Ιερά Μονή Ευαγγελισμού Μπουνάσιας. Μοναστηριακό συγκρότημα που διασώζει τις πτέρυγες του, ενώ στο κέντρο βρίσκεται το Καθολικό Αθωνίτικου τύπου, που χρονολογείται στα 1816. Διασώζει ξυλόγλυπτο τέμπλο και στο εσωτερικό του φέρει περίφημα ανάγλυφα.
3. ΔΙΠΟΡΟ: Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου. Μονόχωρος μεταβυζαντινός ναός του 16ου αιώνα, με τοιχογραφίες του 19ου αιώνα.
4. ΚΑΛΟΧΙ: Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου. Μονόχωρος μεταβυζαντινός ναός του 18ου αιώνα, με νάρθηκα του 19ου αιώνα, στον οποίο διασώζονταν τοιχογραφίες, πριν το σεισμό.

ΝΟΜΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
1. ΚΛΕΙΣΟΥΡΑ : Ιερά Μονή Παναγίας, Μοναστηριακό συγκρότημα με καθολικό στο τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής και νάρθηκα που χρονολογείται στα 1813. Στο εσωτερικό φέρει τοιχογραφίες του Χιοναδίτη αγιογράφου Γεώργιου και ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1772.
2. ΛΙΘΙΑ : Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου, μονόχωρος, ξυλόστεγος μεταβυζαντινός ναός με νάρθηκα και τοιχογραφίες του 1783.
3. ΣΙΔΗΡΟΧΩΡΙ : Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου, τρίκλιτη Βασιλική του 1813 με νάρθηκα, γυναικωνίτη, περίστωο στη Νότια και Δυτική πλευρά και τριώροφο κωδωνοστάσιο στη Βορειοδυτική γωνία.

ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
1. ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΕΣΠΑ: Ασκηταριό Μικρής Ανάληψης, μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναϊσκος του 15ου αιώνα με τοιχογραφίες στον ανατολικό τοίχο και την καμάρα.
2. ΜΙΚΡΟΛΙΜΝΗ: Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής, μονόχωρος μεταβυζαντινός ναός του 18ου αιώνα με επέκταση του 19ου αιώνα στα δυτικά.



Ν. 5351 / 1932